Szkoła Podstawowa nr 1 im. Henryka Sienkiewicza mieści się przy ulicy 3 Maja 2. Budynek szkoły oddano do użytku 12 października 1905 roku. Od tamtej pory zmieniła się organizacja pracy szkoły, przedmioty i programy nauczania. Nie zmieniony pozostał zawierający elementy neogotyckie, zbudowany z czerwonej cegły gmach. Ostatnia zmiana działalności szkoły nastąpiła na podstawie ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty oraz ustawa z dnia 8 stycznia 1999 roku zawierającej przepisy wprowadzające reformę ustroju szkolnego. W związku z tym rada Miejska w Brodnicy podjęła w dniu 15 marca 1999 roku uchwałę w sprawie przekształcenia Szkoły Podstawowej nr 1 w Brodnicy przy ulicy 3 Maja 2 o strukturze organizacyjnej klas I - VIII w sześcioletnią Szkołę Podstawową o strukturze organizacyjnej klas I - VI.

Społeczność szkolna ma do swojej dyspozycji: wysoko wykwalifikowanych nauczycieli, dziewiętnaście sal lekcyjnych, dwie sale językowe, dwie pracownie komputerowe, pomoc pedagoga szkolnego, logopedy i pielęgniarki, bibliotekę z centrum multimedialnym, dostęp do Internetu, świetlicę, możliwość korzystania ze stołówki oraz sklepik szkolny.

Początki szkoły sięgają okresu przed pierwszą wojną światową. Brodnica znajdowała się jeszcze pod zaborem pruskim i nosiła urzędową nazwę Strassburg in Westprussen. Budynek szkoły z czerwonej cegły został oddany do użytku w 1905 roku.Zgodnie z panującą polityką Prus była to szkoła w języku niemieckim, której głównym celem była germanizacja dzieci polskich. Po zakończeniu pierwszej wojny światowej w gmachu szkoły przy ulicy 3 Maja 2 mieściły się dwie szkoły publiczne, męska i żeńska każda pod swoim kierownictwem. W październiku 1939 roku władze niemieckie uruchomiły w gmachu szkoły ośmioklasową szkolę powszechną (Volkschule) dla dzieci niemieckich oraz dzieci polskich. Ponieważ obowiązywał zakaz używania języka polskiego, językiem wykładowym był język niemiecki, a kadrę tworzyli wyłącznie Niemcy. Głównym celem szkoły powszechnej było rozpoczęcie i przyśpieszenie procesu wynarodowienia.Z dniem 10 kwietnia 1945 roku nastąpił podział szkoły na męską i żeńską. Na wzór przedwojenny była to Publiczna Szkoła Powszechna nr 1 (męska) i Publiczna Szkoła Powszechna nr 2 (żeńska), każda pod swoim kierownictwem. 22 lipca 1957 roku utworzono w Michałowie filię Szkoły Podstawowej nr 1, która działała do roku 1982. Rok 1961 to kolejne wzloty funkcjonowania szkolnictwa w Polsce, które stabilizują system oświaty. Według założeń reformy szkoła nr 1 i nr 2 mieszczące się w jednym budynku funkcjonowały jako ośmioklasowe szkoły podstawowe, koedukacyjne. W 1972 roku decyzją Wydziały Oświaty i Kultury KOSB Szkołę Podstawową nr 1 połączono ze Szkołą Podstawową nr 2, która pod jednym kierownictwem i numerem "jeden" objęła cały gmach przy ulicy 3 Maja.W kartach historii tejże szkoły kryje się ważna data 11.X.1974 r., bowiem tego dnia Szkoła Podstawowa nr 1 otrzymała imię Henryka Sienkiewicza - jednego z najpoczytniejszych pisarzy. Na uroczystym apelu nadania imienia przekazano sztandar szkole i odsłonięto tablice pamiątkową patrona szkoły. Kolejnymi etapami reorganizacji szkoły było przekształcenie jej w 1975 roku w Zbiorczą Szkołę Gminną. Swoim zasięgiem objęła placówki szkolne z najbliższej okolicy miasta, a więc z Gorczenicy, Gortatowa, Moczadła, Szabdy, Szczuki oraz przedszkole z Mszana. W związku z powyższym uruchomiono dodatkowo po jednej klasie siódmej i ósmej dla uczniów dojeżdżających z tych pobliskich wsi. Kalendarium reorganizacji szkoły zamyka rok 1984, w którym to Zbiorczą Szkołę Gminną przywrócono do poprzedniego stanu i weszła w skład szkół miejskich. Od roku szkolnego 1984/85 figuruje jako Szkoła Podstawowa nr 1. W dobie nowej reformy oświatowej funkcjonuje jako szkoła podstawowa.